KOZMETİK ÜRÜNLERDE DİKKAT ETMENİZ GEREKEN 14 ZEHİRLİ MADDE

GÜZELLİK Mİ SAĞLIK MI?

Bugün piyasada çok çeşitli markalara sahip cilt bakım ürünü bulunmaktadır ve bu ürünlerde kullanılan tüm malzemelerin neler olduğunu bilmemiz gerçekten zor olsa gerek. Hepimiz güzel görünmek adına bu ürünleri kullanıyoruz, ama karşılığında hangi bedelleri ödüyoruz?

“Doğal”, “kimyasal içermeyen” ve “basit” olarak adlandırılan bu ürünler aslında her yerde var ve ambalajlarında bulunan etiketler ile açıklanırlar ancak bu etiketler gerçekten ne anlama gelir? Düzenlenmiş mi yoksa tamamen yüzeysel mi? Hammadde ya da kullanılan kimyasal listeleri oldukça uzundur ve çoğu tüketici tarafından bilinmezler.

Tüketici olarak, onların ne olduğu hakkında bir şeyleri bilmemiz başlı başına bir görevdir. Tüketici olarak, siz ve aileniz için en sağlıklı ve  güvenli olacak kozmetikleri içeren cilt bakım malzemelerini nasıl ayırt edeceksiniz?

Gelin kozmetikte bulunması en sakıncalı kimyasallara birlikte göz atalım.

HİDROKİNON

Cilt parlatma özellikleri nedeniyle hidrokinon, öncelikli olarak kadınlara yönelik olarak pazarlanan renkli ürünlerde bulunabilir. Solunum yollarını tahriş etmesi ve bu bölgede meydana gelen kanser türleri bu maddeye bağlı iki sağlık sorunudur.

Tıp yazarı Melissa Conrad Stoppler, MD 2006 yılında FDA’nın bu kimyasalın tamamen yasaklanmasını önerdiğini belirtiyor. Şirketler, hâlâ % 4’lük bir konsantrasyon seviyesine sahip ürünlerin üretimine izin verilmesinden dolayı mağaza raflarında kozmetik ürünlerini alırken bu maddeyi içerip içermediğine dair kontrolünü yapabilirsiniz. Etikette bu madde kendi adıyla hidrokinon veya tokoferil asetat olarak listelenmiştir.

POLİTETRAFLOROETİLEN

Daha yaygın olarak Teflon yapımında kullanılan bir  kimyasal olarak bilinen politetrafloroetilen, preslenmiş tozlar, allık, bronzlaştırıcılar ve göz farlarında  rutin olarak bulunur. Bu kimyasal, pürüzsüz bir yüzey sağladığı için anti-aging (yaşlanma karşıtı) ürünlerinde oldukça popülerdir. Genç kadınlarda menstürasyonu ertelediği, meme gelişimine ve sorunlarına neden olduğu ve kanserojen etkileri bulunduğundan dolayı bir risk oluşturmaktadır. Sağlık sorunlarına ek olarak, politetrafloroetilen biyolojik olarak bozunur bir madde değildir. Etikette bu madde poliperflorometilizopropil eter veya perfloroalkiletil fosfat olarak da listelenebilir.

TOLUEN

Saç boyaları ve tırnak bakım ürünlerinde mevcut olan bu bileşen, oje renginin korunmasına yardımcı olur ve oje için pürüzsüz bir son kat sağlar. Etkin bir madde olması, organ ve üreme sistemi toksisitesi ile bağlantısı nedeniyle zaten AB ülkelerinde kullanımına kısıtlama getirilmiştir.

Büyük bir kısmı solunum yoluyla alındığı için toluen içeren ürünler kullanıldığı zaman iyi havalandırılmış alanlarda kullanmak veya bulunmak gerekmektedir. Bu bileşen, ürün etiketlerinde toluen olarak listelenir.

KURŞUN

Kurşun, kesinlikle hayır hayır istemiyoruz denilen maddelerden biridir. Eğer saç boyanızda istemiyorsanız, onu cilt bakım ürünlerinizde de istemezsiniz, değil mi?

Bu maddeyi zararlı olarak hemen tanımamıza rağmen kozmetikteki etkileri şu şekilde belirtilebilir;  kadınlarda erken yaşta dahi azalan doğurganlığa, düşük yapmaya ve fizyolojik yapıda bazı gecikmelere neden olan bir  karsinojen olduğunu hatırlamakta fayda var.

Dina ElBoghdady’ye göre kurşun özellikle ruj ve saç boyalarında bulunur. Bu durum FDA ve Güvenli Kozmetik Kampanyası arasında tartışmalı bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kurşun için hiçbir seviye güvenli değildir ve bu nedenle tüketicilerin kozmetik ürün alırken özellikle dikkat etmeleri gerekmektedir.

Kurşun asetat, krom, timerosal ve sodyum heksametafosfat gibi maddelerden kaçının.

TALK

Talk göz farlarından, allık ve deodorantlara kadar bulunabilir. Emici özelliklerinden yararlanmak ve renk katkı maddesi olarak kullanıldıklarından dolayı asbest gibi kirlenmeye sebep olduğuna dair spekülatif haberler mevcuttur. FDA tarafından kullanımı tekrar tekrar gözden geçirildiğinde, bu kimyasal talimatlarda verildiği şekilde kullanıldığında tehdit olarak değerlendirilmemiştir. Bununla birlikte, yumurtalık kanseri ve solunum problemlerine bağlı hastalıklar ile bağlantı olduğu unutulmamalıdır. Talk genellikle etiketlerde talk pudrası veya kozmetik talk olarak listelenir.

PARABENLER

Koruyucu madde olarak,  parfüm reçetelerinde sıklıkla kullanılmaktadır. Bunun yanında makyaj ve şampuanlarda parabenler bulunur. Kozmetik ürünlerde maya ve bakterilerin büyümesini önlemek için kullanılmaktadır.

Östrojeni taklit etme yeteneğine sahip olduğu için, bu kimyasal hormon fonksiyonuna müdahale edebilir. Ayrıca meme kanseri ile ilişkilendirilmiştir. Treehugger.com adlı site, kozmetik ürünlerinizi satın alırken dikkat edilmesi gereken malzemeler listesinde parabenleri özellikle belirtmektedir.

FORMALDEHİT

Formaldehit en fazla kullanılan kimyasalların başında gelmektedir. Saç ürünlerinden nemlendiricilere, klozet temizleyicilerinden  vinil zemin kaplamalarına kadar pek çok üründe kullanılmaktadır.  Womenshealthmag.com, “saç düzleştirici ürünler ve tırnak sertleştiriciler” de yüksek dozlarda bulacağınız konusunda uyarıyor.

Kanada ve AB’de kısıtlı bir kullanıma sahip olduğu görülse de, ABD’deki mağaza raflarında ürünlerinde fazlasıyla bulabilirsiniz.

Bu kimyasalın doğal tehlikesini çevreleyen tartışmalar olsa da, olası etkilerinden sakınmak gerekmektedir. Formaldehit, etikette kendisi veya kuaterniyum-15, DMDM hidantoin ve üre olarak listelenebilir.

RETİNİL PALMİTAT

Hepimiz bu kimyasalın anti-aging (yaşlanma karşıtı) ilaçlarında kullanımına yönelik öne çıkan tanıtımlarına şahit olduk. Hem saç hem de cilde esneklik kazandırma kabiliyeti nedeniyle bu ürün grupları ile ilgilenen tüketicilerin ilgisini çekiyor. Genellikle nemlendiriciler ve dudak ürünlerinde bulunmaktadırlar.

Retinil palmitat içeren kozmetikler, güneş ışığına maruz kaldıklarında kanserojen etki gösterdiklerinden  dolayı geceleri kullanımları önemlidir. Etiket listelerinde retinol,  A vitamini, retinil asetat ve tretinoin isimleriyle belirtilmektedir.

BİSFENOL-A (BPA)

Birçok haber başlığında sıkça rastlanan BPA, çeşitli tüketici izleme gruplarının ve araştırma çalışmalarının başlıca konularından biri olmuştur. Sabunlarda, el dezenfektasyonlarında ve güneş kremlerinde bulunan bu kimyasalı, kozmetik ürünlerinizin ambalajında – plastik kavanozlarda veya kapaklarda da bulabilirsiniz.

Çoğu zararlı özelliklerinin yanı sıra BPA’nın beyin ve sinir sistemi anormallikleri, kanser ve diyabet ile bağlantılı olduğu belirtiliyor.

BÜTADİEN

Butadien, solunum sistemi yoluyla kolayca akciğerlere alınabilir. Bu kimyasal özellikle tıraş kremleri ve deodorantta mevcuttur. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar meme tümörlerinin oluşumunu arttırdığı gösterilmiştir. Çevresel Çalışma Grubu, Butadien’in, hem EPA hem de Ulusal Toksikoloji Programı tarafından bir kanserojen bileşen olarak sınıflandırıldığını kabul etmektedir. Bu kimyasal, 1,3-bütadien olarak bir etiket üzerinde belirtilmektedir.

SODYUM LARUİL SÜLFAT

Saçlarını yıkarken güzel, yoğun bir köpük oluşmasını kim sevmez? Sodyum Laruil, şampuan ve yüz temizleme gibi ürünlerde bulunduğundan beğendiğimiz kozmetik ajanlarından biridir.

Ne yazık ki, araştırmalar hoşumuza gitmeyecek bazı özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Kullanıcılarda alerjik reaksiyonları tetiklemenin yanı sıra, yetişkinlerde katarakt oluşumuna etki ettiği tespit edilmiştir. Bu maddeyi sodyum lauret sülfat veya SLS olarak da bulabilirsiniz.

CİVA

Patch.com’daki Cody Fenwick’e göre, civa’nın da maskaralar ve birçok cilt kremleri de dahil olmak üzere bazı kozmetiklerde bulunduğunu öğrenmeniz şaşırtıcı olabilir. Civanın hamileliğe etkileyen unsurları zaman zaman duyurulmakla birlikte, pek çok semptomun tespit edilmesi zor olabilir (uykusuzluk, sinirlilik ve depresyon), civa beyin işlevine zarar verir ve tüketiciler mümkün olduğunda bu madde ile alakalı ürünlerin kullanımından kaçınmaya dikkat etmelidir. Cıva klorür, kalomel, cıva gibi malzemelere dikkat edilmesi gerekmektedir.

TRİKLOSAN

Bakterilere karşı savaş sürüyor ve sürmeye devam edecek. Temizlik ve bunun sonucunda hastalıkları önleme yapılacaklar listesinin başında yer almaktadır. Kozmetik, sabun ve deodorantlarda bulunan Triklosan, antimikrobiyal ajan olarak kullanılır.

Dezenfeksiyon arayışımızda bize yardımcı olacak bir kimyasal olarak bilinmesine karşılık, ne yazık ki, triklosan önemli bir sağlık sorunu olan bir endokrin bozucu olarak rolüyle eşlik ediyor. Bize yardım etmesinden ziyade daha çok antibiyotik dirençli hale gelmesine katkı sunarak bakterilere yardım ediyor.

Triklosan içeren ajanların, bakterilerin korunmasında daha etkili olduğuna dair kanıt olmadığı için, düz eski sabun ve su ile temizlik en iyi seçenek olabilir. Etiketlerde triklosan (TSC) veya triklokarban (TCC) görürseniz lütfen almayınız.

METALESTROJENLER

Bu ağır metaller beyazlatıcı ve parlatıcılar olarak işlev görür. Allık, kapatıcı-gizleyici ve fondötenlerin bu kimyasalları içerdiği bulunmuştur. Ecosalon.com’daki makalesinde, Liz Thompson metaloestrojenleri üreme ve organ toksisitesinin ve alerjilerin gelişimine katkıda bulunduğunu belirtmiştir.

Ne yazık ki, bu metaller etiket içerik listesinde bulunmayabilir.

GELECEKTE ATMANIZ GEREKEN ADIMLAR

Bu kimyasalları düşününce kozmetik kullanımı ile ilgili kendinizi bunalmış hissedebilirsiniz. Kozmetikte zehirli kimyasallar her yerdeymiş gibi düşünebilirsiniz. Bu kimyasalları telaffuz etmek, tanımlamak ve belgelemek bazen zor olabilmektedir.

Pek çok şirket potansiyel olarak tehlikeli kimyasallar kullanıyor olsa da, çevreye duyarlı ve daha organik ürünlerin üretilmesi için çalışan işletmeler olduğundan emin olabilirsiniz. Bu yeni organik ürünler doğal organik yapılar olan biochar temelli olmakla beraber, ileride biochar içerikli kozmetik ve kişisel temizlik ürünleri sağlıklı ve çevre dostu olması nedeniyle yaygın olarak kullanılacaktır.

Kozmetik ürünlerde bulunan en yaygın toksinlerle tanışmak mükemmel bir ilk adımdı, bunun için tebrikler!

Cilt bakımı bileşenleri hakkında aktif bilgi sahibi olmak, kendinizi ve ailenizi korumada önemli bir adımdır.

DOĞAL OLAN GÜZELDİR..

Prof. Dr. Berkant Kayan

Aksaray Üniversitesi

Kimya Bölümü

Kaynak: https://www.ideahacks.com